پالیسی های آزادی اکادمیک

مقدمه

هدف آزادی های اکادمیک ارتقای دانش و توسعه آن در تحقیقات و حفظ و انتقال آن در آموزش است، آزادی های اکادمیک یک حق مسلم استادان، کارمندان بخش های اکادمیک و محصلان در دانشگاه های سراسر جهان است و به این خاطر در قانون های اساسی وسائر قوانین کشور ها و بیانه جهانی حقوق بشر تصریح و تسجیل شده است. چنانچه بند ۱۱ مادۀ سوم قانون موسسات تحصيلات عالی افغانستان در مورد آزادی اکادمیک چنین صراحت دارد. وزارت تحصيلات عالی به این امر معتقد است که بدون آزادی علمی، نهاد های اکادميک نمي توانند رشد نمایند. هرقدر دریک جامعه به آزادی اکادمیک ارج گذاشته شود، موانع از سر راه آزادی های اکادمیک برطرف گردیده و منابع بیشتر در اختيار قشر منور به خصوص استاد و محصل قرار می گیرد و جای تقليد را نوآوری و ابتکار ميگيرد واحساس مسؤوليت در برابر رشد جامعه از طریق رشد نظریه های نو و تحقيقات علمی مفيد و موثر در وجود استادان و محصلان تبارز ميکند.

آزادی های اکادمیک، موجب ميشود تا فضای نهاد های علمی و صنوف درسی، فضای گفتگوها و گفتمانهای ثمر بخش و رهگشا، مکانی برای ارایۀ کنفرانس ها و راه اندازی سيمينار های علمی و ورکشاپ های آموزشی، تحقيقات علمی، رشد فرهنگ کتابخوانی و مشغول شدن در سایت های علمی انترنتی، نوشتن مقاله، کتاب، نقد و بررسی آثار علمی و نشر و چاپ آن سهيم شدن در توليد دانش جدید باشد. وجود چنين فضایی در نهاد های تحصيلات عالی، بر جریانهای اجتماعی بيرون نهاد های تحصيلات عالی نیز اثر گذاشته رشد جامعه اعم از مادی و معنوی را سبب ميشود؛ برخلاف، در جامعۀ گم و بسته نه تنها علم رشد نمي کند؛ بلکه استعداد ها مجال شگوفایی نمی یابد و خفه میشود. روی این اصل، رهبری موسسه تحصیلات عالی میهن با طرح و تائید این پالیسی تعهد و پابندی خود را به تامین و رعایت آزادی های اکادمیک در این موسسه ابراز مینماید.

در این پاليسی مواردی وجود دارد که استادان و محصلان در انجام آن دست باز دارند و مواردی هم دیده ميشود که استادان و محصلان نباید به آن مبادرت ورزند. به این اساس اگر آزادی های اکادمیک به صورت درست تعبير و تفسير شود، آزادی اکادمیک باعث رشد فعالیت های علمی استاد و محصل و در یک کلام باعث رشد جامعه علمی ميشود؛ اما اگر از آزادی های اکادمیک تعبير نادرست صورت بگيرد و به اصطلاح نوعی مصونيت کاری به استاد و محصل بدهد، جامعه به طرف فلاکت و بی بند و باری کشانده ميشود.

اهمیت و ضرورت موضوع

آزادی های اکادمیک در نهاد های تحصيلات عالی، یکی از لازمه های اساسی بخاطر علم آفرینی سالم و فراگیری موثر به شمار ميرود و باعث رشد و بالنده گی نهاد های علمی و تحصیلی ميگردد. متاسفانه بعضا در نهاد های علمی از این اصل تخطی هایی صورت ميگيرد که هم استاد و محصل و هم نهاد علمی از آن متضرر می گردد لذا پاليسی حاضر برای نهادینه شدن آزادی های اکادمیک در موسسه تحصیلات عالی میهن تدوین گردیده است.

هدف عمومی

احيای یک ارادۀ قوی برای ایجاد فضای واقعا علمی-اکادمیک که در آن زمینه ایجادگری و علم آفرینی نهادینه گردیده و موسسه بتواند در رشد و پیشرفت دادن علوم و تحول اساسی در تدریس و تحقیق نقش برازنده ایفا نماید.

اهداف خصوصی

１. نهادینه ساختن مفاهیم آزادی های اکادمیک در موسسه تحصیلات عالی مهین

２. تشخیص موارد موافق و مخالف آزادی های اکادمیک  در تحصیلات عالی میهن

３. تشخیص نیازمندیهای تحقیق و رعایت آزادی های اکادمیک  در تحصیلات عالی میهن

بخش اول

مفاهیم و موارد آزادی های اکادمیک

۱.۱- موسسه تحصیلات عالی میهن، متعهد به آزادی اکادمیک بوده از آن حمایت مي نماید. بر همين اساس استادان و محصلان می توانند بدون خوف و هراس در داخل و خارج نهاد تحصيلات عالی بدون خوف و هراس در مباحث علمی  آزادانه اشتراک نمایند.

۱.۲- آزادی های اکادمیک، در موسسه تحصیلات عالی میهن سبب شگوفایی و رشد شخصيت که یکی از اهداف تحصیلی است دانسته میشود.

۱.۳- آزادی اکادمیک، حق هر عضو کادر علمی را در رابطه به داشتن فلسفۀ تحصیلی و تعهدات فکری- عقلانی اش تثبيت مي نماید. این امر یکپارچه گی فکری – عقلانی سيستم تحصيلات عالی را حفظ نموده، به عامۀ مردم خدمت ميکند.

۱.۴- آزادی های اکادمیک، به اعضای کادر علمی و محصلان حق ميدهد که تا نظریات شان را به شکل گفتاری، نوشتاری و الکترونيکی در داخل و خارج از محوطۀ نهاد تحصيلی، بدون ترس و نگرانی از مجازات بيان نمایند، به شرط آنکه اظهارات شان باعث آسيب و ضرر رساندن به دیگران نگردد.

۱.۵- اعضای کادرعلمی از نگاه مسلکی دارای صلاحيت و آگاهی لازم و صداقت در مقابل نظام تحصيلات عالی و رشتۀ تخصصی خود شان مي باشند.

۱.۶- آزادی های اکادمیک، به اعضای کادر علمی و محصلان با در نظر گرفتن منافع عامه، حق ميدهد که تحقيق نمایند و نتایج تحقيقات خویش را آزادانه بيان کنند.

۱.۷- موسسه تحصیلات عالی میهن، به منظور حفظ و حمایت از آزادی های اکادمیک نتایج تحقيقات علمی را که منافع جامعه را خدشه دار نسازد بدون سانسور به نشر ميرساند.

۱.۸- نهاد تحصيلات عالی میهن، به هيچ مرجع حق مداخله و تحميل عقاید و نظریات سياسی اش را در تحقيقات علمی استادان و محصلان نمي دهد.

۱.۹- موسسه تحصیلات عالی میهن، بر مبنای آزادی های اکادمیک از موقف اعضای کادر علمی و محصلان در رابطه به عدم موافقت مستدل و منطقی ایشان با پاليسي ها و پيشنهادات اداری حمایت مينماید.

۱.۱۰- آزادی های اکادمیک، به استادان و محصلان حق ميدهد که در صورت تلف شدن حقوق شان ویا هتک حرمت به ایشان، مطالبۀ جبران خسارات یا اعادۀ حيثيت نماید.

۱.۱۱- آزادی های اکادمیک، به استادان و محصلان حق ميدهد تا در محتوای مواد یک کورس مطابق ضرورت بازار کار تغييرات و تعدیلاتی را مطالبه و پيشنهاد نمایند.

۱.۱۲- آزادی های اکادمیک، به استادان و محصلان حق ميدهد تا نظریات یکدیگر را به چالش بگيرند؛ ولی به خاطر این رویکرد مورد تنبيه و یا محکوميت قرار نگيرند.

۱.۱۳- آزادی اکادمیک، از موقف استاد در قسمت ارزیابی و تثبیت نمره به محصل تا جایی که نمرۀ داده شده غیر مسؤولانه، غیر عادلانه و در مخالفت با معیار های ارزیابی نباشد، حمایت میکند وحق فرد و نهاد تحصیلی را غرض حفظ معیار های علمی محترم می شمارد.

۱.۱۴- آزادی های اکادمیک به اعضای کادر علمی، حق میدهد که میتود تدریس مضمون محولۀ خویش را مطابق محتوای مضمون انتخاب نمایند.

۱.۱۵- آزادی های اکادمیک، به محصلان حق میدهد تا در بارۀ تصاميمی که بر آنها تحمیل میشود و آنها را متاثر ميسازد، نظریات خود را آزادانه  ابراز نمایند وآن  نظریات در اتخاذ تصاميم و فیصله ها مورد توجه قرار بگیرد.

۱.۱۶- آزادی های اکادمیک، به محصلان حق ميدهد در کميتۀ نظم و دسپلين عضویت داشته و از شفافيت تصاميم این کميته اطمينان داشته باشند.

۱.۱۷- آزادی اکادمیک، به محصلان حق ميدهد تا در ارزیابی کيفيت تدریس استادان سهيم باشند.

فصل دوم

مفاهم و موارد مخالف آزادی های اکادمیک

۲.۱- آزادی های اکادمیک از عضو کادر علمی در صورت مجازات غیر پوهنتونی محصلان و قانون شکنی حمایت نمیکند.

۲.۲- آزادی های اکادمیک از آنعده استادانی که تنها به اجرای مکلفیت های درسی خویش پرداخته و از سهم گیری در سایر امور موسسه تحصیلات عالی میهن، شامل: اشتراک در کمیته ها، مجالس، کنفرانس ها، امور ورکشاپ ها، سیمینارها، انجام کار های عملی و لابراتواری، نو آوری در پروسه تدریس و آموزش، امور دیپارتمنت، ارتقای کیفیت، نقش موسسه در جامعه وغیره ابا میورزند، حمایت نمی کند.

۲.۳- آزادی های اکادمیک، اجازه نمی دهد که عضو کادر علمی کسی را تهدید کند، اذیت نماید، مرعوب کند، تمسخر نماید یا نظریات خویش را بالای محصلان تحمیل کند.

۲.۴- آزادی های اکادمیک مانع مطالبۀ استاد از این امر نمی گردد که محصل باید مضمون را خوب بیاموزد و ضوابط اساسی و اکادمیک نهاد تحصیلی را رعایت نماید.

۲.۵- آزادی های اکادمیک، تضمین نمی کند که یک عضو کادر علمی غیر شایسته و بی کفایت به طور دایمی منحیث عضو کادر علمی باقی بماند و به وظیفه اش ادامه بدهد.

۲.۶- آزادی های اکادمیک به اعضای کادر علمی و محصلان حق نمی دهد که خلاف اصول و مقررات دیپارتمنت، پوهنحی و نهاد تحصیلات عالی عمل نمایند؛ اما این حق را میدهد که از قوانین و مقرراتی که غیر عادلانه است، انتقاد نمایند.

۲.۷- آزادی های اکادمیک، از اعضای کادر علمی ومحصلان در صورت خلاف رفتاری از ضوابط حمایت نمی کند؛ ولی لازم میداند که در صورت موجودیت ثبوت صریح و شفاف، اجراات قانونی به عمل آید و برخورد عادلانه صورت بگیرد.

۲.۸- آزادی های اکادمیک از آن عضو کادر علمی که مکرراً غیر حاضری مینماید و یا از تدریس مضمون تعیین شده در ساعات مکلفیت درسی بدون عذر موجه ابا میورزد حمایت نمی کند.

۲.۹- آزادی های اکادمیک از آن اعضای کادر علمی که حاضر به پاسخگویی و ارایۀ توضیحات در مورد ادعا های خلاف رفتاری غیر علمی یا نقض و تخطی از پالیسی های معقول نهاد تحصیلات عالی نمی باشد، حمایت نمی کند.

فصل سوم

نیازمندی های تحقق آزادی های اکادمیک

تحقق آزادی های اکادمیک، برای شگوفا شدن علم و دانش مستلزم یک سلسله امکانات مادی و معنوی میباشد که ذیلا فهرست شده است.

۳.۱- تشویق استادان و محصلان در فعالیت هایی که درچوکات آزادی های اکادمیک انجام میدهند. بررسی فعالیت های نهاد تحصيلات عالی با در نظرداشت ارزشهایی که مربوط به آزادی اکادمیک است .

۳.۲- تأکيد مداوم رهبری نهاد تحصيلات عالی برای ایجاد فضایی که در آن عملکردها، رفتارها و افکار مبتنی بر آزادیهای اکادميک باشد.

۳.۳- موجودیت کتابخانه، استفاده از کتاب و راههایی که محصلان از طریق درس های مشخص به کتاب و کتابخانه و سایت های انترنتی دسترسی پيدا کند.

۳.۴- فضای مناسب در کتابخانه برای استفاده کننده گان.

۳.۵- موجودیت منابع مورد نياز دیپارتمنت ها در کتابخانه ها

۳.۶- رهنمایی محصلان برای مطالعه و فعاليتهای تحقيقی در پيوند با دروس شان و مطالعات آزاد موجودیت تالار مجهز با وسایل تخنيکی مورد نياز برای کنفرانس ها، نشست های علمی و گفتمان ها و انجام پروژه های علمی

۳.۷- موجودیت لابراتوار های مجهز و مرتبط به رشته در دیپارتمنت ها

۳.۸- هر نوع تخطی از موارد بالا، مطابق قانون، مقررات و لوایح تحصيلات عالی قابل بازپرس می باشد و مسئولین درقبال آن پاسخگو دانسته میشود.

نتیجه گیری

دانشگاه بدون آزادی های اکادمیک و خودمختاری در مدیریت خویش، دانشگاه بوده نمی‌تواند. آزادی های اکادمیک در دانشگاه معادل و مکمل آزادی بیان است و استقلال اداره هم به معنی خودمختاری دانشگاه است. نهادهای معتبر جهانی که دانشگاه‌ ها را ارزیابی و اعتبار اکادمیک می‌دهند، این دو اصل را برای اعتباردهی دانشگاه ‌ها مهم و ضروری می‌دانند. بنابراین مداخله‌ی ارگان‌های دولتی و غیردولتی، به شمول حکومت و پارلمان، رسانه‌ها یا دیگر مراکز قدرت در امور دانشگاه ‌های معیاری، دانشگاه ‌ها را از روند اعتباردهی بازمی‌دارند.

آموزش عالی در افغانستان در جریان حدود یک قرن تاریخ آن در معرض تهاجم‌های ایدیولوژیک بیگانه، کنترول حکومت‌های خودکامه، قانون‌گذاری‌های بازدارنده، ذهنیت‌های سنتی، تعصب‌های قومی و مذهبی، نصاب‌های آموزشی کهنه و نظام‌های اداری غیرمؤثر قرار داشته است. در دهه‌ی شصت و اوایل ۱۹۷۰– برای بیش از ده سال- که به دهه‌ی دموکراسی شهرت دارد، دانشگاه های افغانستان در فضای باز و دموکراتیک تا حدی به آزادی های اکادمیک نایل شدند، اما چهار دهه جنگ به دانشگاه ‌ها و نهادی فرهنگی و علمی کشور آسیب های جبران ناپذیر زد و آزادی های اکادمیک را نابود نمود. شکی نیست که پیشرفت نهادهای تحصیلات عالی کشور وابسته به پخته‌گی، نیرومندی و نهادینه شدن دموکراسی است، بنا تحصیلات عالی باید بیشتر از هر نهاد دیگر گام‌های نخستین را در این راستا بردارد. این گام‌های نخستین باید نخست در جهت کاهش نفوذ سیاست‌های قوم‌گرایی، تبعیض‌های مذهبی، زبانی، جنسیتی و غیره باشد. آموزش عالی در جهان پیشرفته گرایش‌های جهان‌گرایی دارد که این روند همگام با گلوبلزم در دیگر سطوح علوم و فن‌آوری حرکت می‌کند. جهان‌گرایی جدید در دانشگاه‌ها مستلزم آزادی های اکادمیک و معیاری ساختن نصاب‌ها و برنامه‌های دانشگاهی است.

در سازمان دیده ‌بان حقوق بشر بخشی هم وجود دارد که از حقوق و آزادی‌های اکادمیک نظارت می‌کند. ارگان‌ها یا رسانه‌ها دولتی یا غیردولتی که با انگیزه‌های سیاسی یا قومی به صورت خصمانه بر ضد این نهاد ها تبلبغ می‌کنند، باید تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و یا دانشگاه علیه آن‌ها به اقامه‌ی دعوا بپردازد. افراد یا نهادها که توسط فشار، تبلیغات و تهدید خصمانه می‌خواهند آزادی های اکادمیک این نهاد ها را سلب کنند، باید مورد پیگرد قانونی قرار گیرند. وزارت تحصیلات عالی که به این نهادها جواز و رسمیت داده و هم تضمین کیفیت آنها را کرده، متعهد است از موقف و حیثیت آن دفاع نماید. بنا به منظور تحقق آزادی های اکادمیک برای استادان و محصلان پالیسی آزادی های اکادمیک در موسسه تحصیلات عالی میهن که شامل سه بخش میباشد ترتیب گردید، تا محصلان و استادان بتواند در فضای امن و عاری از هرنوع خشونت به تحصیل و پیشرفت دادن آموزش، تحقیق و عرضه خدمات علمی-مسلکی  خود بپردازند.

منابع

1-   اعلاميه آزادی علمی و استقلال موسسات آموزش عالی )ليما، 10 سپتامبر 1988)

2-   اعلامیه جهانی حقوق بشر (1967). ترجمه آخرین متن به زبان دری و پشتو. چاپ ملل متحد

3-   بایر، البرت. (ب، ت). تاریخ آزادی فکر. ترجمه معمایی نصرالله. تهران: انتشارات موسسه مطبوعاتی فریدون علمی صفحه 65.

4-   پرهیزگار، سعید. (1391). آزادی علمی در جامعه دانشگاهی. نشریه دانشگاهی. ش 936. دوپری، نانسی. (2004). افغانستان: گزارش ملی انکشاف بشری. اسلام آباد: برنامه انکشافی ملل متحد.ص 233.

5-   شریفی یما، لیلما. (1392). آزادی علمی در افغانستان، چالشها و راههای نهادینه شدن آن. پیام معرفت. شماره. شماره (3-4)

6-   فراستخواه، مقصود. (1372). آزادی علمی. مجله مجلس پژوهش. س 10 (ش 41). ص 2. (نسخه الکترونیکی).

7-   وزارت عدلیه. (1382). قانون تحصیلات عالی افغانستان. جریده رسمی. شماره فوق العاده. شماره مسلسل 1195.

8-   لایحه فعالیت های اکادمیک اعضای کادر علمی موسسات تحصیلات عالی (1396) وزارت تحصیلات عالی کابل. افغانستان.

9-   لایحه نظم و دسپلین (1397). وزارت تحصیلات عالی. کابل. افغانستان.

10- معیارهای یازده گانه ارتقای کیفیت وزارت تحصیلات عالی. کابل. افغانستان

پالیسی انصاف و عدالت

سال: 1399

پالیسی انصاف و عدالت در موسسه تحصیلات عالی میهن

موسسه تحصیلات عالی میهن، به عنوان بزرگترین نهاد علمی، بیشتر از یک دهه میشود که مصروف تربیۀ کادر های علمی و طبی، از طریق برنامه های تحصیلی خود می باشد. این پوهنتون با داشتن استادان به سویۀ تحصیلی ماستر و لیسانس و محصل اعم از ذکور و اناث در چوکات وزارت تحصیلات عالی، فعالیت مینماید مطابق این پالیسی اصول انصاف وعدالت بدون تبعیض در نظر گرفته شد و عمل می گردد . انصاف و عدالت در استخدام استادان، کارمندان اداری و خدماتی و جذب محصل، تشویق استادان، کارمندان و محصلان، توزیع بورسیه ها، مجازات و مکافات، رعایت انصاف و عدالت در نمره دهی محصلان، ارزیابی استادان اصل های مراعات می گردد که در این پالیسی روی آن بحث صورت گرفته است.

اهداف

پالیسی هذا به منظور تامین هر چه بیشتر انصاف و عدالت در بخش های زیر وضع شده است:

１- در نظر گرفتن انصاف و عدالت در تقرر استاد و امورات مربوط به آن و اجرای فعالیت های یومیه استادان از گونۀ : تقسیم عادلانۀ دروس، ارزیابی کنفرانس ها، مقالات، آثار تحقیقی و تألیفی، تنظیم در کمیته ها و شوراها، معرفی در سیمینار ها و ورکشاپ ها

２- در نظر گرفتن انصاف و عدالت در جذب، ارتقا و امتیازات کارمندان اداری و خدماتی.

３- در نظر گرفتن انصاف و عدالت در ارزیابی و نمره دهی محصلان.

４- در نظر گرفتن انصاف و عدالت در تطبیق یکسان قوانین و مقررات، لوایح و پالیسی های تحصیلات عالی بالای استادان، محصلان و کارمندان اعم از اداری و خدماتی.

５- اگاهی دهی همه، از قوانین، مقررات و لوایح و پالیسی ها از طریق: وبسایت، بنرها،  بروشور ها و کنفرانس ها.

برنامه های موسسه تحصیلات عالی میهن در بخش تأمین انصاف و عدالت

الف( پالیسی انصاف وعدالت در جذب استادان، کارمندان اداری و خدماتی

１- بستهای مورد نیاز کادر علمی در سایت پوهنتون و تحصیلات عالی به اعلان گذاشته شده و جذب استاد، از طریق پروسۀ رقابت آزاد صورت میگیرد.

２- استخدام کارمندان اداری الی بست چهارم از طریق رقابت آزاد و به اعلان گذاشتن بست در سایت پوهنتون و تحصیلات عالی و شرکت در امتحان خدمات ملکی صورت میگیرد.

３- مطابق نیاز پوهنتون، کارمندان خدماتی از طریق رقابت آزاد و با در نظر داشت توانایی فزیکی با حضور داشت هیأت خدمات ملکی صورت میگیرد.

４- توزیع بستهای علمی در دیپارتمنت ها بر اساس تشخیص نیاز دیپارتمنت ها و به رویت تناسب محصل و تعدد مضامین و مطابقت ساعات درسی با مکلفیت های استاد و جا دادن آن در پلان تطبیقی پوهنتون / استاد صورت میگیرد.

５- توزیع بستهای اداری در پوهنحی ها و سایر بخشهای اداری، بر اساس نیاز سنجی ادارات و حجم کار، در جلسات اداری درج پلان تطبیقی پوهنتون میگردد. آنها و تناسب کارمند اداری با محصل معاون علمی پوهنتون، معاون اداری و روسای پوهنحی ها در این بخش مراقبت جدی مینمایند.

ب( پالیسی انصاف وعدالت در تقسیم ساعات درسی

تقسیم دروس روزانه در دیپارتمنت ها بر اساس مکلفیت علمی استادان مطابق لوایح وزارت تحصیلات عالی صورت میگیرد. تدریس هر مضمونی را که استاد در درس روزانه بر عهده داشت تدریس آن در شبانه نیز بر عهدۀ همان استاد گذاشته میشود. در صورتی که استاد خود از تدریس آن انصراف نماید پس از نظر خواهی اعضای دیپارتمنت بر عهدۀ استاد دیگر گذاشته میشود.

شورای علمی پوهنحی از تأمین عدالت در این بخش نظارت نموده و استاد متضرر میتواند شکایت خود را به صورت مستقیم با ریس پوهنحی، معاون علمی و حتی رییس موسسه در میان گذارد و یا به صورت سری، شکایت را در صندوق شکایات پوهنحی و یا پوهنتون وارد سازند.

د( پالیسی انصاف وعدالت در بخش معرفی استادان، کارمندان و محصلان در ورکشاپها و سیمینارها

معرفی استادان، کارمندان و محصلان در ورکشاپ های خارج موسسه، توسط کمیتۀ مشترک معاونیت امور علمی، محصلان و اداری نظر به واجد شرایط بودن آنها گزیده میشود؛ اما در ورکشاپ های داخل موسسه نظر به نیاز سنجی و اینکه در کدام کمیتۀ پوهنحی و یا پوهنتون مصروف هستند؛ صورت میگیرد تا از یک جانب باعث بلند رفتن ظرفیت آنها شود و از جانب دگر؛ باعث رشد و ظرفیت سازی کمیته ها نیز گردد.

ه ( پالیسی انصاف وعدالت در شفافیت نتایج امتحان

１- امتحانات وسط سمستر: به خاطر تأمین شفافیت در امتحان وسط سمستر از طریق شورای علمی موسسه وظیفه داده شده تا هر استاد، بعد از اخذ امتحان وسط سسمتر پارچه های نمره داده شده را به صورت موقت در اختیار محصلان قرار دهد تا قناعت محصل در بخش نمرۀ داده شده حاصل گردد.

２- در امتحان پایان سمستر، کمیتۀ های مختلف امتحانات از ترکیب استادان به سطح دیپارتمنت، پوهنحی و پوهنتون به صورت مقطعی در هر سمستر تشکیل میشود و  این کمیته ها همه روزه از جریان امتحان هر صنف به صورت جداگانه دیده به عمل آورده و گزارشات شان را روزانه بدر کتاب مربوط به کمیته امور درج مینمایند و در اخیر امتحان گزارش توحیدی خویش را به صورت کتبی به معاونیت امور محصلان ارایه مینمایند. این هیأت از نحوۀ سوالات، نظم داخلی صنف امتحان، مدت زمان امتحان، آغاز به موقع امتحان، موجودیت استاد ممیز و ممتحن در صنف، فضای مناسب برای امتحان و میزان رضایت محصلان از امتحان و...  اطمینان حاصل مینماید.

３- نتایج امتحان از طرف مدیریت تدریسی هر پوهنحی در ختم امتحانات رسما اعلان شده و محصلان معترض میتوانند مطابق لایحۀ امتحانات تا سه روز برای تجدید نظر درخواستی دهند. تجدید نظر در پارچه امتحان در حضورداشت سه تن استاد و محصل معترض به رویت کلید سوالات صورت میگیرد. حضور محصل در زمان تجدید نظر، خود بر تامین شفافیت و انصاف و عدالت می افزاید.

و( پالیسی انصاف و عدالت در تأمین آزادی علمی

مرکز تحقیق و نشرات موسسه تحصیلات عالی میهن، به منظور حمایت از آزادی علمی استادان و محصلان، پالیسی آزادی علمی در پوهنتون تعلیم و تربیه را تدوین و بعد از تایید شورای علمی در سایت رسمی موسسه نشر و به پوهنحی های سه گانه پوهنتون ارسال نموده است. در موارد مختلف این پالیسی بیان شده است که هیچکس به خاطر ابراز نظر علمی و برحق مورد سرزنش قرار نمی گیرد.

ز( پالیسی انصاف و عدالت در تامین رعایت اخلاق اجتماعی

کمیته نظم و دسپلین  موسسه تحصیلات عالی میهن، به منظور جلوگیری از برخورد های سلیقوی و انواع مختلف تعصبات، تامین یک فضای مطمین اخلاقی، پالیسی اخلاقی در را در موسسه  تدوین و بعد از تایید شورای علمی موسسه در سایت رسمی پوهنتون نشر وبه پوهنحی های سه گانه موسسه ارسال نموده است. در این پالیسی به وضاحت بیان شده است که هر نوع تخلف از هر مرجعی که به ظهور می پیوندد مطابق قانون تحصیلات عالی و قانون نافذۀ کشور مورد باز پرس قرار میگیرد.

ح( پالیسی انصاف و عدالت در ارزیابی شکایات

طرزالعمل درج و رسیده گی به شکایات توسط کمیتۀ اصلی ارتقای کیفیت موسسه ساخته شده و در  شورای علمی موسسه مورد تایید قرار گرفت و در همین طرز العمل به صورت مفصل راههای رسیده گی به شکایات استادان، کارمندان اداری و خدماتی و محصلان تشریح شده است و موسسه تحصیلات عالی میهن متعهد به عملی نمودن آن است.

ط( پالیسی انصاف و عدالت در بخش توزیع اضافه کاری

توزیع اضافه کار در موسسه تحصیلات عالی میهن نظر حجم کاری کارمندان اداری اعم از کارکنان فنی، شب باش ها و کارمندان خدماتی بعد از تایید آمر بخش مربوطه مد نظر گرفته میشود.

ی( پالیسی انصاف و عدالت در حاضری استادان، کارمندان و محصلان

１- مطابق قانون تحصیلات عالی، حاضری استادان بر اساس تقسیم اوقات درسی و اشتراک در کمیته ها و شوراهای داخل موسسه و خارج موسسه تنظیم گردیده است. هر استاد همین برنامه ها را در پلان انفرادی خویش جا میدهد و استادانی که در درس و یا فعالیت ها در کمیته های و شوراهایی توظیف شده از خود شایسته گی نشان میدهند و یا بر عکس آن، یک کاپی نتیجۀ گزارش آن در دوسیه علمی آنها گذاشته شده و از آن طریق مورد پاداش یا پاد افراد قرار میگیرد.

２- مطابق قانون کار، کارمندان اداری و خدماتی از شنبه الی پنجشنبه همه روزه از ساعت 8 مصروف عرضۀ خدمات اداری در موسسه می باشند. کارمندی که خود سرانه و بدون در  جریان قرار دادن آمر خویش، وظیفۀ محولۀ خویش را ترک میکند، غیر حاضر محسوب میگردد.

３- محصلان مکلفیت دارند مطابق تقسیم اوقان معینه در هر سمستر در ساعات میعن به درس حاضر باشند. هر استاد به صورت جداگانه حاضر ی خصوصی دارد و محصلی که در صنف حضور نداشته باشد، غیر حاضر محسوب میشود. شاملیت و محرومیت هر محصل در امتحان هر مضمون به رویت حاضری خصوصی استاد که همانا 75 % حاضری و 25 % غیرحاضری است محاسبه میشود. هیچ مرجع پوهنتون صلاحیت تغییر در حاضری خصوصی استاد را ندارد.

ک( پالیسی انصاف و عدالت در بخش تدارکات

مواد مورد نیاز موسسه از طریق آمریت تهیه و تدارکات موسسه، برپایه قانون تدارکات نشر شده، تهیه میگردد.

ل( پالیسی انصاف و عدالت در بخش تطبیق اصل مجازات و مکافات

موسسه تحصیلات عالی میهن باور مند به اصل مجازات و مکافات بوده و با در نظر داشت توانایی مالی که در اختیار دارد، استادان و کارمندان شایسته را مورد حمایت قرار داده است. لست آنعده افرادی که مورد تشویق قرار گرفته اند در شعبات علمی و اداری موجود است.

م( پالیسی انصاف و عدالت در پرداخت حقوق و امتیازات فعالیت های تحقیقی استادان

موسسه تحصلات عالی میهن در جهت تشویق و ترغیب تحقیق در نظر دارد که از فعالیت های علمی و تحقیقی استادان تقدیر نماید و همچنان مقالات علمی استادانرا  در مجلۀ علمی مشعل میهن بعد از طی مراحل قانونی آن، به نشر میرسد.

ن( پالیسی انصاف و عدالت در بخش تعیین موضوع و ترفیعات علمی استادان و ترفیعات

در تعیین موضوع استادان، شخص محقق نقش عمده و اساسی دارد. استاد محقق سه عنوان را برای تحقیق خویش انتخاب مینماید و مجلس دیپارتمنت یکی از موضوعاتی را که نیاز بیشتر بر آن محسوس بود، برای تحقیق استاد برمی گزیند. ترفیعات استادان مطابق قانون تحصیلات عالی در موقع معین از جانب شورای علمی دیپارتمنت، پوهنحی، کمیتۀ ترفیعات موسسه، شورای علمی پوهنتون طی مراحل میگردد. دروازه های مقامات رهبری موسسه  برای استاد معترض و متضرر از این ناحیه باز است و موضوع مورد تعقیب قرار میگیرد.

مصوب پروتوکول شماره 11 مورخ 1398.11.24 جلسه شورای علمی موسسه

طرزالعمل استفاده از کتاب خانه

 ماده اول

    این طرزالعمل به خاطر تنظیم مناسب استفاده از کتب و منابع کتابخانه ساخته شده است.

ماده دوم

 کتابخانه به استثنای ایام تعطیلی عمومی همه روزه از ساعت 7:30 صبح الی 6:00 عصر به روی محصلان و منسوبین موسسه باز می باشد. تمام کتب و منابع کتاب خانه در کتاب ثبت کتاب خانه که حاوی معلومات درباره هر کتاب جداگانه است، درج می باشد. ضمیمه شماره 1

ماده سوم

کتابخانه دارای بخش کتب مآخد، بخش کتب قابل توزیع، بخش کتب قابل فروش، بخش منابع offline  و بخش منابع online می باشد.

ماده چهارم

بخش قابل فروش شامل کتب، قرطاسیه و مواد درسی مورد ضرورت محصلان است که به قیمت مناسب برای فروش قابل دسترس است. کتب و اجناس این بخش قابل توزیع نبوده و قبل از خریداری قابل استفاده نیست.

ماده پنجم

 الف: بخش قابل توزیع شامل آن دسته از کتب و مواد درسی می باشد، که برای استفاده بیرون از کتابخانه قابل توزیع می باشد.

ب: کتب بخش قابل توزیع تنها به اشخاص دارنده کارت عضویت کتابخانه قابل توزیع می باشد.

ج: هر شخص دارنده کارت در یک وقت تنها یک جلد کتاب این بخش را جهت استفاده در خارج از کتابخانه دریافت کرده می تواند.

د: مدت استفاده از هر کتاب بخش قابل توزیع برای عضو کتابخانه یک هفته است ت، مدت مذکور درصورت ایکه عضو دیگر کتابخانه تقاضای دریافت آنرا نکرده باشد، طبق درخواست برای یک هفته دیگر تمدید شده میتواند.

ه: هرگاه عضو، کتب بخش توزیع را بیشتر از مدت مندرج فقره "د" این ماده نزد خود نگهدارد، در برابر هر روز تاخیر مبلغ 10 افغانی جریمه می شود.

 و: هرگاه عضو، کتب بخش توزیع را مفقود نماید ویا آنرا پاره، خط، خط ویا طور دیگری تخریب نماید، تابع پرداخت اصل قیمت کتاب و50 فیصد اصل قیمت کتاب جریمه می گردد.

ماده ششم

کتب ومنابع بخش ماخذ، برای اعضا تنها در داخل کتابخانه قابل استفاده می باشد. توزیع کتب و منابع این بخش برای استفاده در خارج از کتابخانه به هیچ صورت جواز ندارد.

ماده هفتم

الف: استفاده از تسهیلات off-line و on-line کتابخانه برای محصلان و استادان خود مؤسسه در برابر ارائه کارت عضویت کتابخانه طبق تقسیم اوقات و سهمیه بندی وقت برای هر استفاده کننده رایگان می باشد. برای جلوگیری از استفاده بی رویه و دسترسی اشخاص غیرمستحق، تسهیلات online، رمز ورودی می داشته باشد که منظماً تجدید می شود.

ب: مسئول کتابخانه تقسیم اوقات و سهمیه وقت برای استفاده هر نفر را طوری تنظیم می کند که سبب اخلال دروس نگردیده و دسترسی تمامی مراجعین را تآمین نماید.

ج: تخریب و آسیب رساندن به تجهیزات off-line و on-line کتابخانه سبب جریمه متناسب به میزان صدمه وارده می شود. مستفید شونده گان بهر حال موظف به استفاده متناسب و مصئون از تجهیزات می باشند تا از آسیب رساندن به تجهیزات و تسهیلات جلوگیری شود.

د: دسترسی به سایت های مبتذل توسط تسهیلات on-line ممنوع است، آمریت کتابخانه به کمک آمریت تکنالوژی معلوماتی دسترسی به آنها را بلاک می نماید.

ماده هشتم

 الف: کارت عضویت کتابخانه تنها برای محصلان، استادان و کارمندان بر حال مؤسسه توزیع می شود.

 ب: شرایط توزیع کارت عضویت داشتن معرفی خط پوهنحی مربوطه درباره موقف و برحالی، پرداخت 50 افغانی قیمت و امضای تعهد نامه مبنی بر رعایت مفاد و احکام این طرزالعمل و نظم کتابخانه می باشد.

ج: دوره اعتبار کارت عضویت یک سال است و هر بار تمدید آن تابع ارائه معرفی خط پوهنحی مربوطه و پرداخت 50 افغانی قیمت کارت می باشد.

د: کارت عضویت، در صورتیکه عضو شرایط فقره الف این ماده را از دست بدهد، از نزد وی اخذ می شود، در غیر آن مسئول کتابخانه، خانه مربوط به عدم باقی داری نزد کتابخانه در کارت عدم مسئولیت عضو را امضا نمی کند.

ماده نهم

الف: کارت عضویت کتابخانه اسم عضو، نمبر کارت، و تاریخ اخذ و انقضاء کارت وی را دربر می گیرد (ضمیمه شماره 2)

ب: نمبر کارت عضویت، شماره ثبت عضویت در کتاب ثبت کتابخانه می باشد، که درآن هر صفحه معلومات درباره یک عضو را دربر می گیرد. معلومات مذکور شامل نمبر کارت، اسم، ولد، وظیفه، و محل وظیفه عضو می گردد نمبر کارت عضویت از شماره 0001 آغاز می شود.(ضمیمه شماره 3)

ج: هر صفحه کتاب ثبت که یک عضو است، بر علاوه دوره اعتبار و پنج نوبت تمدید دوره اعتبار را نیز احتوا می کند.

ماده دهم

الف: کتب بخش توزیع و کتب ماخذ، هر کدام دارای کارت کتلاک می باشد.

ب: کارت کتلاک شامل نام کتاب و ID کتاب می باشد. کارت کتلاک برعلاوه ستون ها برای درج شماره، اسم عضو، نمبر کارت، تاریخ اخذ و تاریخ اعاده را احتوا می نماید. (ضمیمه شماره 4)

ج: نمبر ID  هرکتاب، شماره ثبت آن کتاب در دفتر ثبت کتب کتابخانه می باشد که از شماره 0001 شروع می گردد و در آن تمام معلومات ضروری درباره کتاب منجمله: نام کتاب، مؤلف/مترجم، تاریخ چاپ، دفعه چاپ ناشر، محل چاپ، تعداد صفحات، قیمت کتاب و تاریخ خریداری درج می باشد.(ضمیمه شماره 5 ) کتب قابل فروش در دفتر ثبت کتب کتابخانه درج نگردیده و کتاب ثبت جداگانه می داشته باشد.

ه: وقتی یک عضو کتابخانه هر کتاب قابل توزیع و یا ماخذ را جهت استفاده، اخذ می کند، در مقابل کارت عضویت خود را تسلیم میدهد. کتابدار کارت کتلاک کتاب و کارت عضویت را در شلف های مخصوص که به ترتیب الفبا تنظیم گردیده، به ترتیب تاریخ و با در نظر داشت حرف اول اسم عضو جابجا می نماید. با اعاده شدن کتاب، کارت عضویت به عضو و کتاب بعد از جابجای کارت کتلاک در آن به الماری مربوطه گذاشته می شود.

و: کارت کتلاک  با پر شدن ستون ایکه شهرت استفاده کننده و تاریخ اخذ و اعاده کتاب توسط استفاده کننده در آن درج است، تجدید می شود و کارت کتلاک های قبلی در آرشیف استفاده از کتب نگهداری می گردد.

ماده یازدهم

الف: بخش منابع off-line، شامل کاپی های کتب نرم و مواد علمی، مسلکی می باشد. این بخش توسط آمریت تکنالوژی معلوماتی به کمک دیپارتمنت ها و استادان آنها در رشته های مربوطه مرتباً غنا بخشیده می شود.

ب: آمریت کتابخانه به کمک آمریت تکنالوژی معلوماتی وظیفه دارد، پروسه آپلود نمودن کتاب جدید و تنظیم آنها در فولدر ها را تنظیم نموده و رهنمود استفاده از آنها را ترتیب و به دسترس مراجعین و مستفید شوندگان قرار بدهد.

ماده دوازدهم

الف، بخش Online ، ترتیبات دسترسی به سایت های علمی می باشد.

ب، آمریت کتابخانه به کمک آمریت تکنالوژی معلوماتی وظیفه دارد، فهرست و آدرس سایت های علمی– مسلکی مرتبط به رشته های تحصیلی موسسه را که به همکاری استادان دیپارتمنت ها شناسائی می گردد، ترتیب نموده و مرتبا بروز سازی نماید.

ج، آمریت کتابخانه به کمک آمریت تکنالوژی معلوماتی دسترسی آسان مراجعین و مستفید شوندگان کتابخانه به آدرس سایت های علمی – مسلکی را با اتخاذ تدابیر و اقدامات مناسب تامین می نماید.

ماده سیزدهم

هر گاه یک عضو کتابخانه، کارت خود را مفقود نماید، در صورت عدم مسؤلیت و عدم باقی داری کتب و مواد درسی نزد کتابخانه، در بدل پرداخت قیمت کارت و طی مراحل پیش بینی شده فقره ج ماده هفتم این طرزالعمل برایش کارت جدید توزیع می گردد.

ماده چهاردهم

این طرز العمل که شامل چهارده ماده و چهار ضمیمه می باشد بعد از بررسی و تأیید کمیته تحقیق و نشرات مؤسسه طور امتحان برای یک سمستر به منصه تطبیق قرار داده شده و بعد از آن با جمع بندی و استنتاج از تجارب بدست آمده ، بازنگری گردیده و بصورت نهایی جهت اخذ منطوری طی مراحل می گردد.

ضمایم طرز العمل استفاده از کتابخانه

ضمیمه اول: نمونه درج کتب درکتاب ثبت

شماره

عنوان کتاب

مولف/مترجم

تاریخ و دفعه چاپ

ناشر و محل چاپ

قیمت و تاریخ خریداری کتاب

ملاحظات

ضمیمه شماره دوم: کارت عضویت

تصویر

ضمیمهء شماره سوم: فارمت صفحه کتاب ثبت عضویت کتابخانه

شماره

اسم وتخلص

ولد

وظیفه

محل وظیفه

دوره اعتبار

تمدید

تمدید

تمدید

تمدید

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ضمیمه شماره چهارم : کارت کتلاک

عنوان کتاب                                                             ID کتاب         

تاریخ اعاده

تاریخ اخذ

 ID  محصل

اسم محصل  

شماره

ضمیمه شماره پنجم: کارت کتلاک کتب و مواد درسی کتابخانه

موسسه تحصیلات عالی میهن

کارت کتلاک کتب و مواد درسی

نام کتاب

شماره

اسم

نمبرکارت

تاریخ اخذ

تاریخ اعاده

نمبر

مولف ومترجم

ناشر و محل چاپ

شماره و تاریخ چاپ

تعداد صفحات

شماره الماری